Een dialoog wordt vaak gebruikt als een algemene term, maar Noelle Aarts, dialoogdeskundige, ziet het als een belangrijke vorm van communicatie. Noelle Aarts: ’Het gaat niet om winnen of verliezen, maar om het begrijpen van elkaar. Een dialoog is een voorbereiding op onderhandelingen en helpt bij complexe vraagstukken in gebiedsprocessen. Als je luistert naar de eerste vier richtlijnen dan gaat het vooral om de ander. Luisteren naar de ander, de ander leren begrijpen, erkennen en benieuwd zijn naar zijn of haar perspectief.’

Om een goede dialoog te voeren, heeft Noelle Aarts vijf richtlijnen opgesteld:

1. Luister met aandacht en respect
   Noëlle: ‘vraag net zo lang door tot de ander zich gehoord voelt. Dit is al heel wat, hier kun je al een heel gesprek mee vullen. Vaak zie je dat mensen in een gesprek wachten tot de ander klaar is en dan hun eigen monoloog hiertegen aan plakken. Vaak zijn gesprekken zich afwisselende monologen. Luisteren om te kunnen reageren en niet luisteren om te begrijpen.’
2. Erken en begrijp meerdere perspectieven
   ‘In plaats van te denken dat er maar één waarheid is vult Noëlle aan. ‘Wij neigen om te denken in termen van waarheid. Waarheden sluiten elkaar uit en perspectieven vullen elkaar aan. Als je denkt in termen van aanvullende perspectieven dan kun je dus op zoek gaan naar raakvlakken.’
3. Exploreer onderliggende normen en aannames
   ‘Onderzoek de normen en aannames achter de argumenten om de diepere kwesties te begrijpen. Ga opzoek naar waar een argument vandaag komt. Argumenten stellen niet zo heel veel voor behalve voor de mensen die het er al mee eens zijn. Argumenten zijn wel belangrijk als uitingen van onderliggende kwesties.’
4. Geef emoties de ruimte en maak ze bespreekbaar
   ‘Het is belangrijk om emoties serieus te nemen en als aangrijpingspunt te zien om te verbinden en niet weg te wuiven. Emoties zijn ultieme communicatiemiddelen. Als iemand boos is of verdrietig, geeft iemand zich eigenlijk heel erg bloot en moet je op zoek gaan wat er aan die emotie ten grondslag ligt. Er is geen emotie zonder ratio en ik durf ook wel te zeggen er is geen ratio zonder emotie alleen doen we net alsof het zo is.’
5. Zoek samen naar concrete en haalbare vervolgstappen om tot actie over te gaan.
   Noelle Aarts benadrukt dat een dialoog niet vrijblijvend is ‘het is belangrijk om de dialoog af te sluiten met een vervolgafspraak, zelfs als er meer gesprekken nodig zijn. Een concrete vervolgstap geeft richting aan het proces en bevordert daadwerkelijke verandering en oplossingen.’

Bij de eerste vier richtlijnen gaat het vooral om de ander. Door bereid te zijn naar elkaar te luisteren en samen te werken, kunnen moeilijke gesprekken veranderen in waardevolle momenten van dialoog. Noelle: ‘ik merk zelf ook nog wel eens dat het ingewikkeld is om zo gericht op de ander een dialoog in te gaan, vooral als het onderwerp ook voor mij belangrijk is. Om mezelf eraan te herinneren, houd ik de vijf richtlijnen voor een goede dialoog bij de hand en check ik regelmatig of ik aandachtig luister en ruimte geef aan de ander.’

Meer weten over het toepassen van de vijf richtlijnen en illustrerende voorbeelden? Luister naar deze podcast waarin Noelle Aarts vertelt over de vijf richtlijnen voor dialoog en hoe moeilijk het kan zijn een goede dialoog te voeren als het onderwerp je persoonlijk raakt.  

Wil jij ook de vijf richtlijnen voor dialoog gebruiken? Download ze hier!